Στα «δίχτυα» του Διαδικτύου...

Η ραγδαία εξάπλωση του Ιντερνετ απειλεί τους νεαρούς χρήστες, οι οποίοι -σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες- πέφτουν όλο και πιο συχνά θύματα «ηλεκτρονικής» παρενόχλησης

Κάθε νέα έρευνα που πραγματοποιείται στη χώρα μας σχετικά με τη διάδοση του Ιντερνετ επιβεβαιώνει ότι ελάχιστοι είναι πλέον οι νέοι που παραμένουν μακριά από το Διαδίκτυο.

Το 97% ατόμων ηλικίας 13-24 ετών δηλώνουν ότι το χρησιμοποιούν, έστω και αν έχουν διαφορετικά ενδιαφέροντα ή «στοχεύσεις».

Τα περισσότερα αγόρια αναζητούν ιστοσελίδες «ακατάλληλου περιεχομένου», ενώ τα κορίτσια ψάχνουν ζωντανή συνομιλία στα chat rooms ή γενικότερα ψυχαγωγία. Από εκεί και πέρα η αναζήτηση στο Διαδίκτυο αφορά βοηθήματα για το σχολείο, ενημέρωση, e-mail, παιχνίδια, ηλεκτρονικά καταστήματα κ.ά.

Ο,τι κι αν αναζητούν πάντως στο Ιντερνετ, γεγονός είναι πως πολλά νέα παιδιά, ένα στα δέκα συγκεκριμένα, δηλώνουν ότι κάποια στιγμή υπήρξαν θύματα διαδικτυακής παρενόχλησης.

Αυτό προκύπτει από έρευνα, που διενήργησε η μη κυβερνητική οργάνωση Ν.Ε.Ο.Ι. (Νέοι Ευρωπαίοι Οργανωμένοι Ικανοί) το 2007, σε δείγμα 1.875 αγοριών και 1.125 κοριτσιών ηλικίας 13 έως 24 ετών από την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τα Γρεβενά, την Καβάλα, τη Λάρισα και την Καλαμάτα.

Τα σημεία πρόσβασης
Από το σύνολο των 3.000 ερωτηθέντων, το 52% δήλωσε πως γνωρίζει τους κινδύνους που εγκυμονεί η χρήση του Διαδικτύου. Ενημέρωση γι αυτούς τους κινδύνους, όπως προκύπτει από τις απαντήσεις, αντλούν κυρίως από τα ΜΜΕ (80%), από τους φίλους (22%), από το σχολείο (17%) και από τους γονείς τους (9%).

Οσον αφορά τα σημεία πρόσβασης στο Ιντερνετ, η έρευνα δείχνει ότι το 57,4% των αγοριών και το 54,8% των κοριτσιών «σερφάρει» από τον υπολογιστή του σπιτιού, το 32,7% των κοριτσιών και το 28,4% των αγοριών από το σχολείο, ενώ μόλις το 9,7% των αγοριών και το 5,6% των κοριτσιών επιλέγουν τα νετ καφέ.

Τους κινδύνους που εγκυμονεί η πλοήγηση στο Ιντερνετ για μικρά παιδιά και εφήβους έχει επισημάνει κατά καιρούς ο Ελληνικός Κόμβος Ασφαλούς Διαδικτύου στην ιστοσελίδα του www.saferinternet.gr.

«Το φαινόμενο έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο», τονίζει η κ. Βερόνικα Σαμαρά, επικεφαλής του κόμβου.

«Στην έκθεση του πρώτου ποιοτικού Ευρωβαρόμετρου γύρω από τη γνώση της ασφαλούς χρήσης του Διαδικτύου, τα ίδια τα παιδιά περιγράφουν δραματικές καταστάσεις οι οποίες ίσως αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου ενός μεγαλύτερου προβλήματος.

Πολλά παιδιά οδηγούνται στην απροθυμία να πάνε στο σχολείο, στη νευρικότητα, στην ανορεξία και την κατάθλιψη ή ακόμα χειρότερα στην αυτοκτονία».

Η ηλεκτρονική παρενόχληση ενός παιδιού ή εφήβου μπορεί να προκληθεί:

Από την αποστολή κειμένων, e-mail ή άμεσων μηνυμάτων με κακό περιεχόμενο.

Από τη δημοσίευση δυσάρεστων φωτογραφιών ή μηνυμάτων για άλλους σε ιστολόγια (blogs) ή άλλες ιστοσελίδες.

Από την ψευδωνυμία με σκοπό τη διάδοση ανυπόστατων φημών για κάποιον τρίτο (κλοπή ταυτότητας).

Ποιοι μπορούν να βοηθήσουν;
Οπως επισημαίνεται στον Κόμβο Ασφαλούς Διαδικτύου, «για να αποτρέψει αλλά και για να αντιμετωπίσει κανείς την παρενόχληση στον κυβερνοχώρο πρέπει να παράσχει στα παιδιά σωστή ενημέρωση και να καταστήσει σαφείς τους κινδύνους που ελλοχεύουν, δίχως φυσικά υπερβολές και απειλές.

Με ψυχραιμία μπορεί κανείς να δείξει στα παιδιά ότι πρέπει να σέβονται ορισμένους βασικούς κανόνες στο Διαδίκτυο για να μη θέσουν τον ίδιο τους τον εαυτό σε κίνδυνο».

Σύμφωνα με τον Ελληνικό Κόμβο Ασφαλούς Διαδικτύου, ο ρόλος του γονιού στην περίπτωση της παρενόχλησης μέσω Διαδικτύου είναι ιδιαίτερα σημαντικός καθώς τα περισσότερα περιστατικά συμβαίνουν όταν το παιδί σερφάρει από το σπίτι.

Επειδή όμως τα θύματα παρενόχλησης μπορεί να νιώσουν ντροπή ή ενοχές, συχνά αποφεύγουν τους γονείς τους, αντί να προσφεύγουν σε αυτούς όταν αντιμετωπίζουν ένα τέτοιο πρόβλημα.

Είναι επομένως στο χέρι του γονιού να κάνει το παιδί να τον εμπιστευθεί. Ο ρόλος του σχολείου από την άλλη πλευρά, είναι αρκετά περιορισμένος.

Ορισμένα σχολεία του εξωτερικού που προσπάθησαν να τιμωρήσουν μαθητές οι οποίοι διέπραξαν ηλεκτρονική παρενόχληση μετά το πέρας των μαθημάτων τους, δέχτηκαν μηνύσεις για κατάχρηση της εξουσίας τους.

«Υπάρχει έλλειψη γνώσεων και ενημέρωσης»

«Τα αποτελέσματα της πανελλαδικής έρευνας μας εξέπληξαν ευχάριστα ως προς το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των νέων χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο. Είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό ότι οι μαθητές το χρησιμοποιούν και ως εργαλείο για τα μαθήματά τους. Αυτό, ωστόσο, που θα πρέπει να μας προβληματίσει είναι ότι η ενημέρωση των νέων για τους κινδύνους στο Ιντερνετ δεν προέρχεται ούτε από το σχολείο ούτε από την οικογένεια, αλλά κυρίως από τα ΜΜΕ και φίλους», λέει στο «Έθνος της Κυριακής» η κ. Αννα Ευθυμίου, δικηγόρος και πρόεδρος της οργάνωσης Ν.Ε.Ο.Ι. και σύμβουλος για θέματα Νεολαίας του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Η νεοσύστατη ΜΚΟ, η οποία έχει ως βασικό στόχο την ανάδειξη των προβλημάτων και των προβληματισμών των νέων, ξεκίνησε τη δράση της με την έρευνα που αφορά το Διαδίκτυο. «Το Ιντερνετ είναι ένα κομμάτι της καθημερινότητας των νέων, όμως υπάρχει έλλειψη γνώσεων και ενημέρωσης. Στη συνέχεια θα αξιοποιήσουμε τα στοιχεία και μέσα από μια σειρά δράσεων και πρωτοβουλιών σκοπεύουμε να ενημερώσουμε τους νέους», συμπληρώνει η κ. Ευθυμίου.

ΕΘΝΟΣ